İNDİR
ÇALIŞMA EKONOMİSİÜNİTE 2
(ÖZET)
***İnsanın miktarını arttıramayacağı şeylerin başında “zaman” gelir..
*** iktisatçılar, emek arzını analiz ederlerken kolaylık sağlamak amacıyla bu faaliyetleri iki genel başlık altında toplar. Bunlar “çalışmak” ve “boş zaman kullanmak”tır.
BOŞ ZAMAN TERCİHİ VE FARKSIZLIK EĞRİLERİ
***Tercihler, bir malın diğer mal ve hizmetlere göre arzu edilebilirliği hakkındaki kişilerin psikolojik hisleri ve sezgileridir.
***Tercihler doğuştan subjektiftirler (kişisel) ve kişinin etnik yapısı, sosyoekonomik sınıfı,mesleği ve kişiliği ile ilgili faktörler tarafından potansiyel olarak etkilenirler.
***Bireyin buradaki amacı zamanı söz konusu iki alternatif arasında kendisine en yüksek faydayı sağlayacak şekilde paylaşmaktır.
Farksızlık Eğrisi: Üzerindeki her noktada farklı gelir ve boş zaman kombinasyonları ile aynı fayda düzeyini gösteren eğridir.
***insanların kullanabilecekleri zaman miktarı sabit olduğundan, insanların daha fazla çalışıp para kazanmaları durumunda, doğal olaraktüketebilecekleri boş zaman miktarı azalacaktır. Eğri bu nedenle negatif eğimlidir.Kesişmezler.
***Üzerindeki her noktada fayda düzeyi aynıdır.
***Orijine yaklaştıkça boş zaman miktarı gittikçe azalır.
***İktisatın temel konularından olan Nedret (kıtlık) Kanunu’na göre miktarı azalan şey değerlenecektir. Bu durum farksızlık eğrilerinin konveks(dış bükey) olmalarına neden olur.
***Farksızlık eğrileri ayrıca orijinden uzaklaştıkça daha yüksek fayda düzeyini göstermek (I2 nin fayda düzeyi > I1 ‘nin fayda düzeyi) ve kesişmemek özelliklerinede sahiptirler
FAYDA MAKSiMiZASYONUNUN iKiNCi UNSURU:TÜKETiM iMKÂNLARI
Bütçe Kısıtı: Ücret oranı ve ücret dışı gelir veri iken bireyin elde edebileceği bütün gelir ve çalışma süresi kombinasyonlarını gösteren eğridir.
***Boş zaman miktarı orijinde “0” (çalışma süresi 100 saat) iken A noktasına doğru gidildikçe artmakta (çalışma süresi azalmakta)dır.
***Bütçe kısıtı kişinin piyasada kazanacağı ücret oranı veri iken mümkün olabilen bütün farklı gelir ve çalışma süresi kombinasyonlarını gösteren doğrudur.
***Ekonomik açıdan doğrusal bütçe kısıtı, ücret oranının sabit olduğu ve çalışılan süre ile birlikte değişmeyeceği anlamına gelir.
***Çalışılan süre arttıkça eğim artacaktır.
Bütçe kıstın özellikleri
*Negatif eğilimli olması boş zaman miktarı arttıkça gelirin azalacağını ifade eder.
*Bütçe kısıtının eğiminin ücret oranına eşit olması
*Ücretlerde ve ücret dışı gelirdeki değişmeleri bütçe kısıtı ile göstermek mümkündür
BiREYiN FAYDASINI ENÇOKLAYAN ZAMAN KULLANIM TERCiHi
Faydasını maksimize etmek (azamileştirmek) isteyen birey;
* Mümkün olabilen en uzaktaki farksızlık eğrisinin üzerinde bulunmak isteyecek
* Bütçe kısıtının ötesine geçemeyecek
Fayda En çoklaması ve Çalışmama Kararı
***Emek piyasasında bulunmakla elde edilecek fayda çalışmanın kişiye yükleyeceği maliyetin üstünde ise emek piyasasında bulunmak birey açısından kârlıdır.
***Farksızlık eğrisinin bütçe kısıtını köşe noktasından kesmesi “köşe çözümü” (corner solution)
***Farksızlık eğrisinin muntazam bir şekilde kavisli olmak yerine daha dik çizilmesinin temel sebebi; “bireyin boş zamanının değerli olması” dır.
Kavisli bir farksızlık eğrisinde; Belirli bir miktar çalışma süresi artışı için daha az gelir artışı
Dik bir farksızlık eğrisinde; Aynı miktar çalışma süresi artışı için bireye daha fazla gelir artışı
ÜCRET ORANINDAKİ DEĞİMELER VE GELiR VE iKAME ETKİLERİ
Gelir Etkisi: Ücret sabitken gelir değişimine bağlı olarak çalışma süresinin nasıl değişeceğini gösteren etkidir.
***Boş zaman, gelir arttığında talebi artan normal bir mal olduğundan, bu durumda birey daha fazla boş zaman satın alarak çalıştığı süreyi azaltır.
İkame Etkisi: Gelir sabitken ücret değişimine bağlı olarak çalışma süresinin nasıl değişeceğini gösteren etkidir.
***Ücret oranının düşük seviyelerinde artışların,ikame etkisinin daha baskın olması nedeniyle çalışma süresini artar.
***Ücret oranının ve çalışma sürelerinin yeterince yüksek olduğu durumda ise ücret artışlarının gelir etkisinin daha kuvvetli olmasına neden olması, çalışma süresini azaltır.
Bireysel Emek Arz Eğrisi
*Geriye Kıvrımlı Bireysel Emek Arz Eğrisi: Düşükücret düzeylerinde ikameetkisi sebebiyle pozitif,yüksek ücret düzeylerindeise gelir etkisi sebebiylenegatif eğimli arz eğrisidir.
***İkame etkisi baskın olduğu için ücret arttığında çalışma süresi de artar
***Gelir etkisi daha kuvvetli kabul edildiğinden, ücret artışlar› çalışma sürelerinin azalmasına neden olur.
Piyasa Emek Arz Eğrisi
Piyasa Emek Arz Eğrisi: Emek piyasasında çeşitliücret düzeyleri ile çalışmasüreleri arasındaki ilişkiyigösteren eğridir.
***Piyasa kişilerden oluştuğuna göre, çeşitli ücret düzeylerinde piyasadaki şahısların tek tek çalışma sürelerini toplarsak o ücret düzeyinde piyasadaki toplam emek arz miktarı bulunur.
*** Piyasanın genelinde ikame etkisinin daha baskın olması, piyasa emek arz pozitif eğimli olmasını sağlamaktadır.
***Ücret oranı yükseldikçe giderek daha çok sayıda insan gelir etkisi altına girebileceğinden, eğrinin artış hızı yavaşlayacak, bir başka deyişle eğri dikleşmeye başlayacaktır.
EMEK ARZ KARARI VE ÜCRET ORANLARI
Emek arz eğrisi çizilirken dikey eksen de olmasının nedenleri
*Ücretler ölçülebilir nitelikte iken mesleğin diğer özellikleri böyle değildir.
*Her ne kadar bazı kimseler için emek arz kararında ücret dışı unsurlar etkili olabilse de pek çok kişi bu kararı ücret oranlarına bakarak vermektedir
*Ücret oranı bir mesleğin daha esnek özelliklerindendir.
***Bir mesleğin zorluğu/kolaylığı, çalışma koşulları, kökleri derinde olan ve yavaş değişen özellikleridir.
***Ücret oranı aydan aya değişebilir.
EMEK ARZINI ETKiLEYEN ÜCRET DIŞ UNSURLAR
_Diğer Ücret Oranları:
* Bireyler, emek arzı ile ilgili kararlarını verirlerken sadece çalıştıkları işte aldıkları ücretlerle ilgilenmezler.
*** Arz eğrisinin sola kayması “arz azalması” olarak adlandırılır.
_Ücret Dışı Gelir: Emek arz eğrisinin sağa doğru kayması arz artışı olarak adlandırılır.
_Bireylerin Boş Zamanı Tercih Etmeleri : İşlerin ücretlerinde bir değişme olmadığı hâlde, bireylerin boş zamanlarının çeşitli nedenlerle daha değerli/değersiz oluşu emek arzını etkileyecektir.,
*** Ücrette bir değişme olmasa emek arzı artacak, arz eğrisi sağa doğru kayacaktır.
*** Bireyler boş zamanı tercih ederlerse emek arzı azalacak, emek arz eğrisi sola doğru kayacaktır.
_işlerin Ücret Dışı Yönleri : Ücretler değişmemiş bile olsa çalışma koşulları bozulan işlerde eskisine oranla daha az işçi çalışmak isteyecek, emek arzı azalarak arz eğrisi sola doğru kayacaktır.
_ işçi Sayısının Artması :
Bir emek piyasasında işçi sayısının artması iki unsura bağlıdır.
1. Doğum oranının ölüm oranından fazla olmasıdır.
2. Emek göçü
***Zaman içinde tıp teknolojisinde; ulaştırma, su ve arıtma sistemlerinde sağlanan gelişmeler ölüm oranlarını azaltmış, nüfusun artmasını sağlamıştır.
