İNDİR
Ekonominin Güncel SorunlarıÜNİTE 6
(SoruCevap)
*1940 yılların ortalarından sonra para politikası uygulamaları 3 temek gelişmeden etkilendi bunlar nelerdir ?
-II.dünya savaşı sonrası enflasyonda inişler çıkışlar gözlendi 1950-60 yılları arası fiyat istikrarı sağlanırken bu süreç 1960-80 yılları arasında değişti. eflasyon önemli bir sorun haline geldi.1980 sonrası fiyat istikrarını sağlamak için hem siyasetciler hemde uygulayıcılar açısından öncelik kazandı
-siyasi onay alan merkez bankaları eflasyon hedeflemesine odaklanırken kısa vadeli faizleri ve kurala bağlı para politiksaı ağırlık kazandı.
-para politikasını ve M.B. uygulamalarının temelini oluşturan fikirler ve teorik yaklaşımlar ,tüm dünyada aynı yönde hareket etmeye başladı.enflasyon hedeflemesine dayalı para politikası şeffaflık ve bağımsızlık kavramı giderek yaygınlaştı
*MİLTON FRİEDMAN görüşleri nelerdir kısaca ?
-esnek döviz kurları
-parasal genişleme
-işsizliğin tabi sınırı olduğu konumlardaki yaklaşımı ve önerileri
*EDMOND PHELPS in görüşleri nelerdir ?
-Philips eğrisinin gerçekliğinin sorgulayan çalışmarı ve reel faizlerin önemi bu dönemde damga vurmuş gelişmelerdir
*1980 li yıllarda nasıl para politikası izlenmiştir. ?
-Fiyat istikrarını sağlamak için kısa vadeli faizlere ve kurlara bağla para politikalarına önem verildi. bunun sonucunda enflasyon hedeflemesine dayalı para pol şeffaflk ve merkez bankalarının bütün ülkelerde yaygın olarak kabul görmeye başladı.
*Son yaşadığımız finansal krizin karşımıza çıkardığı bazı temel değişimleri ve anlayış farklılıklarını nelerdir ?********
-yaşanan krizde en çok yarayı alan finans sektörü ekonomik aktiviteyi ektisi beklenenden fazla oldu.
-kredi artışı duran yada çok yavaşlayana ülkelerde üretim bıçak gibi kesildi.
-faizi sıfır düzeyine indirmek bu aracı işlemez hale getirdi
-finansal krizin neden olduğu hasarın maliyeti çok yüksek düzeylere çıktı
-eflasyonda ve büyümede sağlanan başarılar finans sektöründe istikrarı sağlayamadı.parasal istikrar finansal istikrarı karşılıyamadı
-M.B bilançlarını genişletirken enflasın bundan etkilenmedi
-M.B. birinci hedefi olan fiyat istikrarı sağlama konusunda daha töleranslı davranmaya başladı
-enflasyon hedeflemesine dayalı para politikasının devamı konusunda terettütler ortaya çıktı
-M.B nın bağımsızlığı değişik açılardan sorgulanma sürecine girdi
-Döviz kuru rejimlerinden kaynaklarnan riskleri azaltmak için dünyada tek para uygulaması tartışmaları güçlendi
-Bağımsızlık kavramı siyasilere güç olmaya başladı
*Enflasyon parasal bir olgudur saptaması yarım asırlık para pol özetini vermektedir. yorumu kime aittir
-MİLTON FRİEDMAN
*Kriz öncesi paranın ekonomiyi nasıl etkilediğine ilişkin özet yapmak gerekirse hangi noktaların aldının çizilmesi gerekir ?
-parasal büyüme oranı ile milli gelirin büüme oranlarında ve belirgin bir ilişkisi yoktur. Bu ilişki abd ekonomisinde 6-9 ay içinde görülür
-parasal etkilemenin ilki büyüme oranında ortaya çıkar daha sonra fiyatlar etkilenir.
-bu ilişkiler ülkelere sartlara ve uygulamaya göre değişir
-para arzının artışı üretimin canlanmasını kısa dönemde de etkilesede uzun dönemde reel faktörler üretimin yönünü belirler
-enflasyon parasal bir olgudur ancak paranın nominal artış hızının üretim artış hızından fazla olması durumda geçerlidir.
-para arzını arttırmanın birçok yolu vardır
-kamu harcamalarının finansman şekli enflasyon dinamiklerinde yönüne belirler
-parasal genişleme sadece kısa vadeli faiz oranları ile değil tüm varlık fiyatlarını etkiliyerek gerçekleştirilebilir.
-parasal genişleme kısa vadede faizleri düşürür uzun vadede artırır.
*Ağustos 2008 ile mayıs 2012 arasında özellikle ingiltere mb abd mrb A.m.b nın bilancosunu arttırması fiyatlar üzerinde nasıl etki yaptı ?
-parasal genişleme sonucunda ortaya çıkan likiditenin merkez bankalarına geri dönmesi
-diğer yandan enflasyonis bekleyis düşük düzeyde oluşması ve kullanılmayan üretim kapasitelerininde enflasyonun düşük düzeyde tutulabilmesini sağlamıştır
*abd avrupa ve Japonya da eflasyonist bekleyişlerin düşük bir düzeyde olmasını sağlamasının nedeni nedir ?
-M.B. 1990- 2000 li ıllarda gösterdikleri yoğun çabalar
-Bu durum M.B krizde büyümeyi sağlamaya yönelik politikalar daha fazla ağırlık verme imkanı tanıdı
*Krizde süratle azalan iç ve dış talep ülkelerin üretim düzeyi potansiyel büyüme oranlarının altın çekti. Kullanılmayan üretim kapasitesi arttı. Bunun sonucunda ne olmuştur?
-talep baskısı azaldı.çıktı açığı fazlalaştı bu da oluşan eflasyonist eğilimler çıkmasını engelledi
-bu da kriz sırasında kuruluşların bu yana bastıkları paranın çok üzerinde bilançolarını büyüten M.B nın enflasyona neden olmadıklarını açıklıyor.****
*M.Bankasının bağımsızlığı ne zaman görüşülmeye başlandı ?
- 1990lı yılların başından beri fiyat istikrarı sağlamanın ön kosulu olarak grülmeye başladı
*Para politikası uygulamalarında politika uygulamaları nası bir süreç içersine girdi ?
-politika uyguluyacıların hedeflerini açıklamaları
-ekonomik birimler bu açıklamalar sonrası bekleyişleri oluşturması
-bu sonuçların alınmasına yönelik M.B politika araçlarını kullanmaları dinamik bir süreç ortaya çıkardı
*M.B nın bağımsızlığıyla ifade edilmek istenen nedir ?***
-M.B nın para politikası ile ilgili kararları alırken uygularken doğrudan politik baskılardan uzak hareket edebilme yeteneğidir
*M.B. bağımsızlık tanımları nelerdir ?
-Amaç bağımsızlığı : para politikalarıdır temel amaçları krizleri belirmektir
-Araç bağımsızlığı : belirlenen amaca ulaşma asamasında para politikası araçlarının tümünü hükümetin onayına gerek duymadan serbestçe kullanabilrmesidir.
*MB nın bağımsızlık yada ne ölçüde bağımsız olduklarının ANLAŞILMASI nasıl tanımlanır ?
-ekonomik bağımsızlık
-politik bağımsızlık(amaç bağımsızlığının olup olmadığıda politik bağımsızlığı etkileyen faktörler arasındadır
*MB nın bağımsızlık KAVRAMLARI nelerdir ******
-Yasal bağımsızlık : kanun yapıcı ve siyasi oteritenin MB na ne derece bağımsızlık verdiğini gsterir
-Fiili bağımsızlık : MB nın para pol uygularken gösterdikleri duruş ile ilgilidir
*Bağımsızlığın en önemli koşulu nedir ?
-MB nın yöneticilerinin ve özellikle guvernorlerinin kişiliği son derece önemldir. güvernrler kişisel ilişkieri olaylara bakış acıları kimseye bir borcu olmadan para pol. MB amaçlarına uygun olarak yürütmesi bağımsızlığın en önemli koşuludur
*Bağımsızlık kavramını ne etkiledi ?
-Küresel kriz bağımsızlık kavramını etkileyen etmenlerdendir
*1990 lı yıllarda Standord üni. JOHN TAYLOR enflasyon hedeflemesinin teorik bazını ortaya koydu.enflasyın hedeflemesi fiyat istikrarının kısa vadeli değil uzun vadeli bir hedef olduğunu vurguladılar. bu olmazsa olmaz koşullar nelerdir ?**********
-orta vadeli siyasal enflasyon hedeflerini kamuya açıklanması
-fiyat istikrarırının birincil hedef olarak tahaadüt edilmesi
-karar alınırken tüm mevcut verilerin kullanılacağının belirtilmesi
-stratejinin seffaf olmasının sağlanması
-MB nın hesap verebilirliğinin arttırılması
-strateji ileriye dönük bir bakış üzerine kurulması seklinde sıralanır
(enflasyon hedeflemesi fiyat istikrarının kısa vadeli değil uzun vadeli bir hedef olduğunu vurgular )
*enflasyon hedeflemesi fiyat istikrarının kısa vadeli değil uzun vadeli bir hedef olduğunu vurgular Bunun uygulanabilmesi sartları nelerdir?
-ölçülebilmenin kolay ve anlaşılabilir olması
-araçların MB tarafından kontrol edilebilme yetenediğinin bulunması
-hedefe etkisinin tahmin edilebilmesi
-ara hedefin parasal göstergemi yoksa kısa vedeli faiz oranımı olacağını iyi bir biçimde tanımlamalı
-MB nın bağımsız olduğu kamu oyunda kabul edilmeli
(1990 yılına doğru ilk önce enflasyonu düşürmek ve daha sonra enflasyon hedeflemesine bağlı bir para politikası üzerine yoğunlaşmalar arttı)
*TR CUMHURİYETİNİN MB nin tek görevi nedir ? ****
-FİYAT İSTİKRARINI SAĞLAMAK (ENFLASYON HEDEFLEMESİ DEĞİLLLLLL KARIŞTIRMAMAIZ GEREKEN HUSUS)
*2003 - 2005 ılı enflason hedeflemesi neydi ?
-2003 yılında örtük enflasyon hdeflemesi
-2005 yılında açık enflasyon hedeflemesi
*Küresel Kriz nasıl bir sonuç doğurdu ?
-fiyat istikrarının yanında ekonomide oluşan bolanlara nasıl tepki verecekleri ve finansal istikrarın MB nın katkıları nası sağlanacağı konuları ön plana çıktı
-MB konut ve hisse senetleri fiyatları üzerinde bankaların müdahale etmemesi gerektiği konusunda belirgenleşen görüşlerde ortaya çıktı
*SÜPRİME Krizi Nedir ?***
-kredi kaynaklı balonlar ile rasyonel olmayan hayalci bekleyişlerden kaynaklanan balonlar birbirinden ayırarak uygulamalar gerçekleşti
-kredi artışları kontrol edilerek balonların oluşturulmasına izin verilmemesi kanısı genel bir görüş oluşurken hayalci bekleyişler kaynaklı balonlara tepki verilmemesi görüşü genel olarak kabul sayar
*Tek para sistemine geçmek nasıl gündeme geldi ?*******
-Küresel Kriz öncesi gündeme gelmiş 2008 krizinin bir yansıması olarak global tek para oluşturularak önümzdeki dönemlerde olası finansal krizleri önleme noktasında yoğunlaşıldı.
-90 lı yıllarda ikinci Bretton Woods sistemi diye adlandırılan ve bir anlamda son krizlerin oluşumuna önemli katkıları bulunan oluşumun yerine tek bir dünya parasını yerleştirmek daha yüksek sesle tartışılmaya başlandı
-1915 de altın para sistemi çökünce (1971 yılı) yerine 1944 de yeni karar alındı IMF WA
-arada geçen sürede abd doları fiilen "de facto dünya parası olarak işlev gördü
*2007 krizi nasıl çıkmıştır ?***
-çin ile abd nin kapışması diyebiliriz ) bunlar arasında kur savaşları global düzeyde makro dengeleri daha da bozulması ve tasarruf fazlalarının abd e spekülatif balonların ortaya çıkması sonucunu doğurdu. 2007 yılında konut balonları patlayınca kriz çıktı(alıntı -kredi kaynaklı balonlar ile rasyonel olmayan hayalci bekleyişlerden kaynaklanan balonlar )
-ÇİNLİ yetkililer global paranın konusunu tekrar ortaya attıkar abd doları işlevini yapmıyor görüşünü bildirdiler
*Yeni glabal paraya gerek duyanların savundukları gerekçeler nelerdir ?****
-Dolar artık güçlü bir para değil giderek zayıflayacak
-Triffin açmazı diye tanımlanan olgu kriz riskini sürekli gündemde tutuyor.bu açmaza göre uluslararası rezerv paraya sahip ülkeler yada bölge finansal olarak çökme noktasına gelirse sistem sistem batar (aynı zmanda triffin açmazının tanımıdır )
-dolar ile diğer paralar arasındaki oynaklıklar giderek artmaktadır .volatilitenin yükselmesi bir çok riski beraberinde getirdi
-zayıf ve simetrik olmayan önlemlerle ülkeler arasındaki dengesizlikler giderilemez
(dolayısıyla istikrarlı artış miktarı cari işlmler açığına bağlı olmayan ve dolarn üzerine geçebilecek yeni global tek bir paraya gereksinim vardır)
*GLOBAL Paraya gereksinim duyulmasına gerekçe sunanlara öneriler nelerdir ? ****** 3tane
-Birincisi : IMF nin parası olan SDR yi yeniden canlandırmak
-İkincisi : dolar ile euroyu sabit bir pariteye bağlamak
-üçüncüsü ise : prof robert mundellin INTOR adını verdiği ve önemli bazı dövizlerden oluşan döviz sepetini dünya parası olarak kabul etmek
*Para politikası ve anayasa ideolijisi nedir ?
-ekonomik amacı ortaya koymak
-halkın refahını arttırarak maksimum büyüme oranı temel amaç
*Para pol .Devletin görevi nedir ?
-Düşük enflasyonla sürdürülebilir büyümeyi sağlamaktır diyerek anayasada ekonomik ppolitikaların çizgisi ideoloji ve vizyondur
*Anayasa para politikası konusunda ne yapılabilir kanunda 2 nokta öne çıkıyor nelerdir ?
-Birincisi ;Devlet düşük enflasyon sürdürebilir büyümeyi sağlamak
-ikincisi ; MB nın bağımsızlığının anayasada yer alması
*TR de MB nın tek görevi fiyat istikrarı olduğu hangi aşamadan snra ortaya çıkmıştır ?
-2001 krizinden sorna
