İNDİR
Türkiye EkonomisiÜNİTE 6
(ÖZET)
TEMEL SEKTÖRLERDE GELİŞMELER: III HİZMETLER SEKTÖRÜ
1973 yılında hizmet sektörünün gsyh payı %44 1980 de %48 1990 da %52 2011 de %72 dir.
Üç sektör kavramı: İngiliz colin grant clark ve Fransız Jean fourastle ekomide kalkınmada ki itici güvün teknik gelişmeler olduğunu ülkelerin buna bakılarak değerlendirebileceğini ön sürmüş ve ekonomideki sektörüleri tarım sanayi ve hizmet olarak 3 ayırmışlardır.
Birleşmiş milletler hizmet sektörünü
Hükümet hizmetleri
Genel kamu hizmetleri
Teşebbüs ve özel kuruluşların hizmetleri
Dinlenme ve eğlence hizmetleri
Kişisel hizmetler
Olarak sınıflandırmıştır.
Dünya ticaret örgütü hizmetler sektörünü 12 başlığa ayırmıştır…
Ticari hizmetler
İletişim hizmetleri
İnşaat ve mühendislik hizmetleri
Dağıtım hizmetleri
Eğitim hizmetleri
Çevre hizmetleri
Mali hizmetler
Sağlık hizmetleri
Turizm ve seyrhat hizmetleri
Eğlence kültür ve spor hizmetleri
Ulaşım hizmetleri
Diğer hizmetler
Hizmetler sektörünün büyümesinde e-ticaret büyük önem taşır.
Hizmetler sektörünün alt sektörlerinden ticaret sektörü ulusal katkı bakımından en hızlı gelişen sektördür.
Gsyh payı en yüksek olan sektör hizmetler sektörüdür.
Hizmetler sektörünün istihdam payı %55 civarındadır.
Cumhuriyetin ilk yıllarında demiryollarına 1950 lerden sonra karayollarına önem verilmiştir.
Devlet yollarının bakım ve onarımını 1950 yılında 5539 sayılı yasa ile karayolları genel müdürlüğü sorumlu tutulmuştur.
Kara yolları 3 e ayrılır
Devlet yolları: bölge ve il merkezlerini birbirine bağlarlar. Birinci derece yollardır.
İl yolları: il içindeki kasabaları semtleri birbirine ve diğer illerle birine bağlayan yoldur. İkinci derece yoldur.
Köy yolları: köyleri birbirine bağlayan yollardır.
Türkiyede devlet ve il yollarının %92 si köy yollarının %29 u asfalt kaplıdır.
Türkiyede demiryolu ulaşımının en büyük sorunu hızlı ulaşıma uygun olmamasıdır.
Kabotaj: bir ülkenin sınırları içinde limanları arasında yolcu ve yük taşımasıdır. Türkiye bu hakkı lozan anlaşması ile yabancılardan almıştır.
1966 yılında ilk boru hattı batman – Dörtyol arasında yapılmış. Türkiye petrolleri anonim ortaklığı tarafından.
Türkiye ırak petrol boru hattı: 1974 de yapımına başlanmış 25 mayıs 1977 de hizmete açılmış 891 km uzunluğundaki hattın 641 km si türkiye 340 km si ıraktadır.
Bakü Tiflis ceylan boru hattı: 2005 yılının 25 mayısında ilk pompolaması yapılmış hattır. Petrolü hazardan akdenize taşır.
Trans Anadolu: karadeniz petrollerini akdenize taşıyan ülkemizden geçen boru hattı. Açılışı mayıs 2007
Mavi akım: rusyadan türkiyeye doğalgaz nakil hattı. 17 kasım 2005 de açılmıştır.
Nabucco: Kazakistan tarafından avrupaya doğalgaz taşıyacak hattır. Henüz proje aşamasındadır.
Türkiye gibi haberleşme hizmetlerini özelleştiren ülkeler: Arjantin Pakistan Tayland peru Portekiz şili Hindistan Malezya Meksika Endonezya
En çok turist çeken ülkeler fransa ispanya italya
Türkiyeye 2010 yılında ziyaretçi gönderen ülkelerden %15,3 almanyadan %10,9 rusyadan, %9,3 ingiltereden gelmektedir.
Hizmetler sektörünün GSYH payı 2011 de %72,5 dir.
Üç Sektör Colin clark, Jean Fourasie
Hizmetler ticaretinin büyümesinde en önemli etkiyi elektronik ticaret yapmıştır.
Dünya Ticaret Örgütü hizmetler sektörünü 12 başlığa ayırır.
Hizmetler sektörünün alt sektörlerinden Ticaret ulusal gelire en çok katı getiren alt sektördür.
Ticaretten sonraki en önemli alt sektör ulaştırma haberleşmedir.
Hizmetler sektörünün istahdamdaki payı 2011 yılında %55 dir.
En fazla gıda maddeleri ticareti yapan firmalar toptan ticaret yapar.
Cumhuriyetin ilk yıllarında demiryollarına önem verilmiştir.
1950 den sonra karayolu yapımına ağırlık verilmiştir.
Ülkemizde yük taşımacılığında karayolu en çok tercih edilen yoldur.
Karayolları 3 ayrılır.
Karayolları genel müdürlüğü 1950 yılında kurulmuştur.
Mal taşımada en ucuz ulaşım yolu deniz taşımacılığıdır.
Osmanlıda ilk demiryolu izmir aydın arasına yapılmıştır.
Elleçleme gümrük gözetimindeki eşyanın asli nitelikleirni değiştirmeden taşınması yerinin değiştirilmesi kabının değiştirilmesi tamiri havalandırılması gibi işlemlerdir.
İlk boru hattı 1966 batman Dörtyol
OECD ülkeleri arasında yabancı turist gelişinde son beş yılda en hızlı gelişen ülke türkiyedir.
2010 yılında türkiyeye en çok ziyaretçi almanya rusya ingiltereden gelmiştir.
